نوع مقاله : مقاله ترویجی
نویسندگان
گروه شیلات، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران.
چکیده
کلیدواژهها
تور ترال میگو یک ابزار صید با کارایی بالا در صید ساحلی جهانی است (Martín et al., 2014). براساس آمار فائو، تور ترال، درصد زیادی از آبزیان را ناخواسته از چرخه حیات خارج کرده و در بسیاری از موارد، مقداری از صید ضمنی دورریز شده و اثرات تخریبی زیادی را بر محیط زیست بستر دریا و بنتوز های دریایی وارد میکند (Zhang et al., 2016). این روش صید منبعی برای اختلال در چرخه غذایی دریا و نابودی اکوسیستم بوده و موجب انقراض گونههای زیستی دریا میشود(McConnaughey et al., 2020; Rijnsdorp et al., 2020) ، همچنین تور ترال باعث آسیب به تپههای مرجانی واقع در بستر نیز میشود. تخمین زده شده است که با هر بار کشش تور ترال حدود ۵ تا ۲۵ درصد محیط زنده بستر دریا از بین میرود. از سوی دیگر، تور ترال میگو جزو غیر انتخابیترین ابزار صید می باشد و لذا استاندارد نبودن اندازه چشمه کیسه تور ترال باعث افزایش میزان صید ضمنی و صید گونه های غیر هدف می گردد و به تعداد کمی از موجودات آبزی اجازه خروج میدهد . (Stiles et al., 2010 & Morgan et al., 2003) علاوه بر میگو، بسیاری از موجودات آبزی دیگر، از جمله ماهی های ریز و نابالغ و کم کیفیت که اغلب اوقات مصرفی ندارند صید و دور ریخته می شوند . (Stiles et al., 2010)اگر چه این آبزیان برای انسانها مصرفی ندارند، ولی در چرخهی غذایی دیگر آبزیان موثر هستند، چرا که بیشتر آبزیان نابالغ صید شده بعد از صید میمیرند و امکان بازگشت به چرخه حیات را ندارند. علاوه بر این، آشفتگی و بر هم زدن توازن در زندگی موجودات دریایی و تخریب کف دریاها، از دیگر عوامل خطرآفرین ترال است(Rijnsdorp et al., 2020). تور ترال کف تور بزرگی به شکل قیف است که از دو طرف به تختههای سنگین وزنی متصل و به طور معمول به دنبال شناور در بستر اقیانوس و دریا کشیده میشود، شکل (1).
شکل 1. نمایی از تور ترال.
بر این اساس، سرعت یدککش، میزان تأثیر فیزیکی بر بستر دریا در منطقه صید را تعیین میکند (McConnaughey et al., 2020; De Juan and Demestre, 2012). با این وجود، بدیهی است که تخته ها درطرفین سطح بستر دریا را می خراشند یا سوراخهایی در سطح بستر حفر می کنند و میتواند تخریبهایی در مقیاس بزرگ در کف دریاها ایجاد کند(Eigaard et al., 2016). شکل (2). تور ترال در امتداد بستر دریا هر چیزی که سر راه آنها باشد تخریب می کنداز آن جمله میتوان به شکستن مرجانها و حذف جلبکهای دریایی اشاره کرد McConnaughey et al., 2020; Palanques et al., 2014)
شکل 2. خراشیده شدن بستر دریا توسط تور ترال.
همچنین، تاثیر ترال از همه مهمتر، مربوط به قدرت ترال است، بسته به نوع تور ترال کف، جنس بستر، مدت زمان تورکشی و عمق آب در زمان تورکشی، تور ترال تا ۴/۲ سانتیمتر در عمق بستر نفوذ کرده و ۶ تا ۴۱ درصد از زیتودهی آبزی را درحال عبور از بستر برداشت کرده و زمان بازسازی این تخریب از ۹/۱سال تا ۴/۶ سال طول برآورد شده است که همانطورکه ذکر شد، بسته به جنس بستر و خصوصیات زیستی آبزی، این اعداد میتوانند متغیر باشند (Rijnsdorp et al., 2020; Hiddink et al., 2017; Eigaard et al., 2016). در نهایت، ابزار صید ترال می تواند به طور مستقیم و غیر مستقیم بر اکوسیستم اعماق دریا تأثیر بگذارد. اثرات مخرب ممکن است برای ساعت ها در آب های کم عمق با جزر و مد قوی یا چندین دهه در اعماق دریا ادامه یابد. با وجود این، غیرمنتظره نیست که ماهیهای غیرهدف و گونههای بیمهرگان کفزی بخش قابلتوجهی از صید را در هر تلاش صیادی شامل میشوند Jennings and Kaiser, 1998)).
اثرات مستقیم و غیرمستقیم صید میگو با ابزار ترال
صید ترال می تواند به طور مستقیم و غیرمستقیم بر جمعیت و جوامع بی مهرگان کفزی تأثیر بگذارد (McConnaughey et al., 2020; Sciberras et al., 2018; Hiddink et al., 2017). علاوه بر این، ترال میگوی کف ممکن است بی مهرگان اعماق دریا را از بین برده و در نتیجه عملکرد اکوسیستم های کفزی را تغییر دهد (Rijnsdorp et al., 2020). به طور معمول، از جمله اثرات فوری و مستقیم صید ترال، حذف گونه های هدف و غیرهدف است (Jennings and Kaiser, 1998). در نتیجه، ابزارهای صید میگو می تواند مستقیماً بر گونه های غیر هدف مانند خزندگان، ماهی ها، پرندگان و پستانداران دریایی که به عنوان صید ضمنی گرفته می شوند تأثیر بگذارد (Board and National Research Council, 2002). از این رو، در یک مطالعه مقایسه ای گزارش شده است که صید ضمنی 9 برابر صید گونه هدف که میگو بوده است، صورت گرفته است (Stiles et al., 2010). علاوه بر این، در مطالعه دیگری، محققین تخمین زدند که به ازای هر پوند میگو صید شده در خلیج مکزیک، تقریباً هفت پوند منابع دریایی با استفاده از صید ترال دور ریخته می شود (Stiles et al., 2010). مطالعات اندکی درباره اثرات غیرمستقیم بالقوه ترال بر اکوسیستم های دریایی انجام شده است (Hinz et al., 2009; Board and .National Research Council, 2002; Jennings and Kaiser, 1998) با وجود این، در صید ترال میگو، قسمت هایی از تور ترال که با بستر دریا تماس پیدا می کند باعث معلق شدن مجدد رسوبات کف می شود. با این حال، آشفتگی ایجاد شده توسط درهای ترال بیشتر مواد را معلق می کند، سطح رسوب را مختل می کند و ویژگی های اندازه دانه رسوب یا توزیع و بزرگی فرآیندهای انتقال رسوب را تغییر می دهد (Palanques et al., 2014). در نتیجه، اختلال در آب می تواند بر بازیافت مواد مغذی تأثیر بگذارد و باعث تغییر در فراوانی یا نوع ریزجلبک ها شود (Board and National Research Council, 2002). این شیوه صید در دریاهای گرمسیری که گونههای متعدد دارد بسیار مخرب است و میتواند کل گونهها را با خود بالا بیاورد و از بین ببرد. علاوه بر این، صید ترال میگو، ارگانیسمهای مهندسین اکوسیستم را که مسئول تصفیه آب و تثبیت بستر هستند حذف میکند (Board and National Research Council, 2002)، و فراوانی جوامع کفزی را کاهش میدهد. اختلال در روابط شکارچی و طعمه می تواند تغییراتی را در سایر بخش های جامعه ایجاد کند، این امر گونههای ناخواسته صید شده را نیز تهدید و نظم و تعادل اکوسیستمها را بیش از پیش تهدید میکند (Board and National Research Council, 2002).
اثرات کوتاه مدت و بلند مدت صید میگو با ترال
اثرات کوتاه مدت آسیبی که صید ترال به صیدگاهها و بستر دریا وارد میکند شامل تعلیق مجدد رسوبات (Eigaard et al., 2016; Martin et al., 2014، مرگ و میر بی مهرگان اعماق دریا (Kaiser et al., 2006) و اختلال فیزیکی زیستگاه ها و بستر دریا است، در حالی که اثرات طولانی مدت ممکن است شامل تغییرات در ترکیب گونه ها (Kaiser et al., 2006) و کاهش فراوانی و تنوع گونههای تجاری، غیر تجاری با ارزش شیلاتی باشد (Eigaard et al., 2016).
اثرات صید میگو-ترال بر روی اینفونا و اپی فونا
جانداران گروه اینفونا در رسوبات کف دریا ساکناند. اینگونه جانوران از آنجاییکه در محیطهای نسبتا آرام و به دور از تاثیرات مستقیم ابزار آلات صیادی زندگی میکنند معمولاً در برابر تخریبها و صدمات ناشی از تور ترالرها آسیبپذیرتر هستند (Board .and National Research Council, 2002) در نتیجه، در اثر کشیده شدن تور ترال بر بستر دریا، رسوبات و محل زندگی آنها بهم خورده، و از طرف دیگر، هزینههای انرژی بازسازی شده لانهها پیامدهای بلندمدتی برای بقای گونههای infaunal دارد .(Palanques et al., 2014) اگرچه، تأثیر اختلال مزمن ترال میگو بر ساختار زیستگاه infaunal به خوبی مورد مطالعه قرار نگرفته است. با وجود این، گونههای اپیفونال که رسوبات را در زیستگاههایی که نرخ پایین صدمات ناشی از ابزار و ادوات صیادی را تجربه میکنند، تثبیت میکنند، به احتمال زیاد به طور قابلتوجهی در معرض عبور ترال کف قرار دارند .(Hinz et al., 2009) جانداران گروه اپیفونا در سطح کف دریا زندگی میکنند و اندازهگیریهای تغییرات در این جوامع در مناطقی که بهشدت ترالکشی میشوند، شواهد خارقالعادهای از تأثیرات بالقوه درازمدت صید ترال بر جانداران گروه اپیفونا ساکن در اعماق دریا به دست آورده است (De Juan and Demestre, 2012) . بر این اساس، Riesen در مطالعه ای گزارش داد که فعالیت لایروبی ناشی از شناورهای ترالر باعث تغییرات زیاد و قابل اندازه گیری در جامعه اعماق دریای Wadden شده است. برای مثال، صخرههای کرم سازنده لولههای آهکی ناپدید شدند و جوامع کوچکی دیگری از اپی فونا جایگزین آنها شدند (De Juan and Demestre, 2012; Riesen and Riese, 1982). علاوه بر این، مطالعه دیگری در زمینه اثرات تور ترال میگو نشان داده است که سطوح تحت تاثیر آسیبهای صید ترال میگو باعث کاهش زیست توده اپیفون و جانوران دیگر می شود(Sciberras et al., 2018) و تولید اپی فوناهای بزرگ را کاهش می دهد (Jennings and Kaiser, 1998).
نتیجه گیری
صید مداوم ترال میگوی کف با کاهش چشمگیر تنوع زیستی کف دریا و مواد مغذی موجود در رسوبات، به پایه های اکوسیستم های دریایی آسیب رسانده است. اثرات مستقیم صید ترال شامل خراشیدن، شستن و تعلیق مجدد لایه بستر دریا است. بر این اساس، میزان تغییراتی که می توان به صید ترال میگو نسبت داد معمولاً به ماهیت محیط فیزیکی که یک زیستگاه در آن یافت می شود بستگی دارد. از سوی دیگر، اثرات غیرمستقیم صید بر بی مهرگان و ماهیان غیر هدف ممکن است منجر به تغییراتی در ساختار جامعه و گونههای زیستگاه شود، زیرا تنوع زیستی در سایتهای ترال بسیار تحتتاثیر قرار گرفته است. براساس آمار فائو، ۶۲ درصد صید تور ترال میگو، صید ضمنی است، با طراحی و عملیاتی کردن تغییراتی در تورها و مدیریت نحوه صید وبا تنظیم زنجیره پایینی تور به منظور کاهش مقدار صید ضمنی، استفاده از تورهای با اندازه چشمه استاندارد بهمنظور اجازه خروج آبزیان کوچکترو یا نصب برخی ابزارهای کاهنده صید ضمنی بر روی تور ترال می توان، فرصت رسیدن به اندازه استاندارد برای گونه های هدف و راهی برای جلوگیری از انقراض گونه های حفاظت شده(لاک پشت، دلفین و...) مهیا کرد پس الزاما باید کاهش صید ضمنی در همه ی ابزار و ادوات صید یک ضرورت باشد. در نتیجه، جهت کاهش تأثیرات منفی تور ترال میگو، توسعه استراتژیهای مدیریت مبتنی بر حفاظت اکوسیستم زیستگاههای اعماق دریا لازم و ضروری است.
فهرست منابع